ECHINOPS / DISTEL
Een distel is een plant die van nature prikt en op veel plaatsen voorkomt. En van de zon houd!
Het familielid: de akkerdistel is gehaat en de artisjok is een delicate groente, breed scala in familie distels!
De kogeldistel, Echinops ritro is een sterke vaste plant en de meest bekende distel in de (sier)tuin. Vooral vanwege de kogelrond gevormde bloemhoofden die een mooi contrast vormen met andersoortige bloeiwijzen. Veel planten/ struiken hebben een losse (bloemen) bloeiwijze, enkelbloemig, veel anderen zijn aar-vormig (Salvia, Veronica, Acanthus, Lysemachia c., Liatris, Leeuwenbek,....) dan wel schermvormig (Achillea, Sedum, Spiraea,... ) De ronde vormen die er zijn hebben een losse ronde vorm, Alchemilla, hydrangea, Viburnum, etc., de echinops is een strakke bolvormige 'bloem' waar bijen, hommels, zweefvliegen en vlinders dol op zijn.
De kogeldistel houd van de volle zon, ze kunnen op vrijwel alle grondsoorten áls het maar vochtig genoeg is! Het blad is echter enigszins 'rommelig' aandoend dus is het niet verkeerd om de plant midden in de border te zetten zodat andere (blad)planten het zicht op de distelbladeren wegnemen. De cultivar 'Veitch's Bleu' heeft de blauwste bloemen. De vorm is duidelijker en opvallender dan de kleur.
De bloemen verschijnen juli en bloeien tot september, zijn goede snijbloemen maar kunnen ook drogen aan de plant, geven zo in de winter een mooi beeld. Het is ook mogelijk om de bloemen te plukken en te drogen en dan in bloemstukken of bossen te gebruiken. Ze zijn in soorten van .30 tot .100 hoog. Het is een plant die veel in heidetuinen werd toegepast maar in een grassen border misstaat hij ook niet in mijn opinie. Zeewind word ook verdragen door deze distels.
Echinops ritro is de meest geplante kogeldistel. De mooiste als bladplant is de echinops banaticus, grijsbladig en grijze bloemen, al hebben ze namen als 'Taplow Blue' maar dat is wishful thinking(?). De grootste kogeldistel is Echinops sphaerocephalus, op goede -voedzame- grond bijna 2 meter hoog. Ze worden vermeerderd door wortelstek.
Overigens is de kruisdistel - Eryngium-, (E.alpinum, E.giganteum) ook in de droogbloemen en snijbloementeelt bekend, de grootte is afhankelijk van de soort, ook toepasbaar in de tuin, maar: ze houden van een droge plek en zon! En: de bloemen zijn niet kogelrond maar ovaal/ cilindrisch van vorm en ze hebben blauwe omwindselbladeren wat een andere uitstraling en sierwaarde aan de plant geeft. Het bladroset van de E. agavifolium oogt als een 'vetplant'/ agave, en vormt zo een eigen sierwaarde, de witgroene bloemen komen daaruit met gladde stelen en worden tot 1.5 m. hoog. Er komen van nature nog aan de kust, in de duinen, nog distels voor: E. maritimum, deze zijn op alle onderdelen blauwgekleurd, maar deze is wel beschermd.
De kaardenbol (of weverskaarde, kaardedistel)-Dipsacus sativus- is een tweejarige distel van 'standing' (hoogte tot 2 meter) heeft ook ovale hoofdjes (de kaarde) waaruit de lila bloemen eerst in het midden gaan groeien en van daaruit tegelijk naar boven en naar beneden. Puttertjes zijn dol op de zaden van de kaardenbol. Als je een kaardenbol in de tuin hebt raak je ze niet snel kwijt: ze zaaien zich namelijk gemakkelijk uit -> zijn echter goed herkenbaar dus bijtijds ingrijpen! Het is een prima plant voor bijen en hommels. Nog een leuk detail bij deze distel: de bladeren zijn rond de steel vergroeid en daar blijft na een regenbui water in staan waar dus vogels en insecten de 'voorraad' wel weten te vinden!
Zelf heb ik dus de kaardenbol/ dipsacus eens gezaaid (en ze komen nu elk jaar terug) met het idee om ze voor boeketten te gebruiken en ze te drogen (evt. zilver te spuiten) voor kerststukjes. Maar eerlijk-is-eerlijk, ik vind ze nog steeds mooi maar ook te stekelig, niet gemakkelijk te verwerken zonder dat dit 'sporen' nalaat op vingers en handen ...... Dus voor de vogels zullen we maar denken.
en de insecten....
.jpg)
